Kontrol edilen kurum kazancı nedir?
Kontrol edilen kurum kazancı nedir ve kim ve hangi kurum veya kuruluşlar kontrol edilen yabancı kurum kazancına tabi olur. Çifte vergilemeyi önleme anlaşmaları, kontrol edilen kurumun vergilendirmesini etkilemez.
Kontrol edilen kurum kazancının şartları
Tam mükellef gerçek kişi ve kurumların doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az % 50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştiraklerinin kurum kazançları, dağıtılsın veya dağıtılmasın aşağıdaki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde, Türkiye’de kurumlar vergisine tabi olur:
-
- İştirakin toplam gayrisafi hasılatının % 25 veya fazlasının faaliyet ile orantılı sermaye, organizasyon ve eleman istihdamı suretiyle yürütülen ticarî, ziraî veya serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşması gerekir.
- Yurt dışındaki iştirakin ticarî bilânço kârı üzerinden % 10’dan az oranda gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması gerekir
- Yurt dışında kurulu iştirakin ilgili yıldaki toplam gayrisafi hasılatının 100.000-TL karşılığı yabancı parayı geçmesi gerekir. Hasılat TL’ye dönüştürülürken, hesap döneminin son günü geçerli olan Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınacaktır.
- Birinci fıkrada yer alan toplam vergi yükü, Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki tanıma göre tespit edilir. (TBK-GY Zararları-Tüm Vergiler) Türkiye’de vergiye tutulacak kazanç, zarar mahsubu ve giderler düşüldükten sonra, istisnalar düşülmeden önceki vergi öncesi kurum kazancıdır.
- Kontrol oranı olarak, ilgili hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte sahip olunan en yüksek oran dikkate alınacaktır.
- Birinci fıkradaki şartların gerçekleşmesi durumunda yurt dışında kurulu iştirakin elde etmiş olduğu kâr, yurt dışı iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren hesap dönemi itibarıyla tam mükellef kurumların, kurumlar vergisi matrahına hisseleri oranında dahil edilir.
- Bu maddeye göre Türkiye’de vergilenmiş kazancın yurt dışındaki kurum tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kâr paylarının vergilenmemiş kısmı kurumlar vergisine tâbi tutulur.
Kontrol edilen kurum kazancında özellikli durumlar
- Kontrol Edilen Kurum Kazancındaki % 50’lik oran, kurumlar açısından tam mükellef gerçek kişilerin oranını da dikkate alarak % 50’lik oranın aşılması amaçlanır. Ancak, gerçek kişilerin açısından % 50’lik payın hesabında kurumların oranı dikkate alınmayacaktır.
- Kontrol edilen kurumun geçmiş yıl zararları nedeniyle dağıtılabilir karı yoksa, Türkiye’de vergilendirilecek bir kazanç yok demektir.
- Kontrol edilen kurumun sermayeye eklenmesi durumunda, söz konusu kazanç anılan madde hükümleri çerçevesinde vergilendirilecektir.
- Yurt dışı iştirakin faaliyeti ile ilgili orantılı olmayan sermaye, organizasyon ve eleman istihdamı suretiyle elde edilen ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen gelirlerde pasif nitelikli gelir olarak kabul edilecektir.